Danh Mục
Trẻ sơ sinh do sức đề kháng yếu nên thường rất dễ bị tấn công bởi mầm bệnh, vi khuẩn, virus dẫn tới nhiễm trùng sơ sinh. Đây là bệnh nhiễm trùng có thể mắc trước trong sinh và sau khi sinh. Trong bài viết dưới đây, hãy cùng Đồ Bé Gái tìm hiểu về loại nhiễm trùng này và cách phòng ngừa hiệu quả nhé!
1Nhiễm trùng sơ sinh là gì?
Nhiễm trùng sơ sinh là loại bệnh nhiễm trùng thường xảy ra trên các bé sơ sinh từ lúc sinh tới 28 ngày tuổi với tỷ lệ tử vong cao. Nguyên nhân là do virus, vi khuẩn, mầm bệnh mạnh mẽ mà hệ thống miễn dịch của bé lại chưa hoàn thiện để chống lại, nhất là các bé sinh non.
Việc điều trị phụ thuộc vào mức độ nhiễm trùng của bé, nếu không được chữa trị tốt có thể gây biến chứng rất nặng nề. Thông thường trẻ bị nhiễm trùng sơ sinh sẽ phải nhập viện, dùng thuốc kháng sinh, có thể truyền dịch, thở oxy,…
Nhiễm trùng sơ sinh là loại bệnh nhiễm trùng thường xảy ra trên các bé sơ sinh
2Các loại nhiễm trùng sơ sinh phổ biến
Bệnh liên cầu khuẩn tan máu nhóm B
Bệnh liên cầu khuẩn tan máu nhóm B là loại bệnh nhiễm trùng có từ khi trẻ ở trong bụng mẹ. Nguyên nhân là do các loại vi khuẩn sống trong trực tràng hoặc âm đạo của mẹ tấn công nhưng không được phát hiện sớm để điều trị bằng kháng sinh.
Khi mắc loại nhiễm trùng này, trẻ thường có một số biểu hiện điển hình như: khó thở, thân nhiệt cao, bỏ bú, dễ quấy khóc,… Nếu không có phác đồ điều trị bằng kháng sinh phù hợp có thể gây ra những biến chứng nghiêm trọng như: viêm màng não, viêm phổi, nhiễm trùng huyết,…
Nhiễm khuẩn Listeria
Nhiễm khuẩn Listeria là loại nhiễm trùng sơ sinh thường gặp do chủng vi khuẩn Listeria gây ra ngay từ khi ở trong bào thai – đây là một loại vi khuẩn hay có trong các nguồn thực phẩm nhiễm bệnh như rau quả, thịt động vật, trái cây, sữa chưa tiệt trùng,…
Khi mắc loại nhiễm trùng này, bé có biểu hiện tương tự như với các bệnh lý nhiễm trùng khác, đồng thời đối mặt với nhiều biến chứng nguy hiểm như viêm phổi, viêm màng não, thậm chí là nhiễm trùng huyết và tử vong.
Nhiễm trùng gây ra nhiều biến chứng nguy hiểm
Viêm màng não
Viêm màng não là một dạng nhiễm trùng sơ sinh dạng nặng xuất hiện rất sớm khiến màng quanh não và tủy sống bị tổn thương nghiêm trọng với những dấu hiệu dễ nhận biết như: ngủ li bì, khó thở, thân nhiệt giao động không đều, ngủ nhiều,…
Nguyên nhân của loại nhiễm trùng viêm màng não là do các chủng vi khuẩn như GBS, Listeria, E.Coli hay virus, nấm,… ở ngoài môi trường gây ra. Loại nhiễm trùng này không chỉ gây tổn thương cho não bộ mà còn có nguy cơ tỷ vong cao nếu không được điều trị đúng cách và kịp thời.
Nhiễm khuẩn E.Coli
Chủng khuẩn E.Coli thường xuất hiện trong đường ruột người gây ra nhiều vấn đề về tiêu hóa và biến chứng nguy hiểm của trẻ sơ sinh nếu không may mắc phải như suy thận, viêm màng não hoặc tổn thương niêm mạc ruột.
Nhiễm khuẩn E.Coli ở trẻ nguyên nhân là do tiếp xúc trực tiếp với nguồn vi khuẩn trong quá trình sinh qua đường âm đạo. Thông thường khi mắc phải loại nhiễm trùng này trẻ thường có những biểu hiện dễ thấy như sốt, quấy khóc bất thường, bỏ bú, bú kém, trẻ giảm chú ý,…
Nhiễm trùng sơ sinh do tiếp xúc trực tiếp với nguồn vi khuẩn trong quá trình sinh
Nhiễm nấm Candida
Nhiễm nấm Candida là loại nhiễm trùng sơ sinh do loại nấm có trong âm đạo của mẹ gây nên. Loại nấm này chủ yếu gây tổn thương trên da bé như có đốm trắng quanh miệng, môi hoặc trong má, vết nứt khoét miệng, phát ban trong cơ quan sinh dục.
Loại nhiễm trùng này không nguy hiểm, điều trị dứt điểm bằng thuốc và chăm sóc cẩn thận để không gây đau đớn.
3Dấu hiệu nhận biết nhiễm trùng sơ sinh
Để nhận biết được nhiễm trùng sơ sinh người ta chia ra thành 2 loại nhiễm trùng sơ sinh sớm (trong 72 giờ sau sinh) và nhiễm trùng sơ sinh muộn xảy ra ở ngày thứ 5 sau sinh với các dấu hiệu khác nhau.
Nhiễm trùng sơ sinh sớm xảy ra trong vòng 3 ngày đầu sau sinh với các triệu chứng phổ biến như:
- Triệu chứng hô hấp: xanh tím, rối loạn nhịp thở, thở rên, thở nhanh > 60 lần/phút và dấu hiệu ngừng thở đột ngột từng cơn > 15 giây.
- Triệu chứng tim mạch: xanh tái, da nổi bông, nhịp tim nhanh > 160 lần/phút, lạnh đầu chi, hạ huyết áp,…
- Triệu chứng tiêu hóa: bú kém, bỏ bú, trướng bụng, nôn ói, tiêu chảy, dịch dạ dày,…
- Da và niêm mạc: xuất huyết dưới da, da tái, phát ban, vàng da sớm, nổi nốt mủ, cứng bì, nổi vân tím,…
- Triệu chứng thần kinh: tăng hoặc giảm trương lực cơ, dễ kích thích, co giật, thóp phồng, giảm phản xạ, hôn mê,…
- Triệu chứng huyết học: bị tụ máu dưới da, xuất huyết nhiều, tử ban, gan lách to,…
- Triệu chứng thực thể: đứng cân hoặc sụt cân, đặc biệt là rối loạn thân nhiệt,…
Nhiễm trùng sơ sinh sớm xảy ra trong vòng 3 ngày đầu sau sinh
Nhiễm khuẩn sơ sinh muộn là loại nhiễm trùng xảy ra sau ngày thứ 5 sau sinh với các dấu hiệu như:
- Nhiễm trùng huyết có triệu chứng gần giống loại nhiễm trùng sớm.
- Triệu chứng viêm màng não: sốt kéo dài, thân nhiệt thay đổi đột ngột, thay đổi tri giác, co giật, dễ bị kích thích, thở không đều, nôn ói,…
- Triệu chứng nhiễm trùng da: mọc mủ đầu đinh, nốt phỏng chứa dịch, viêm da bong từ miệng rồi lan ra các vùng khác, nhiễm trùng, sốt cao,….
- Nhiễm trùng rốn: Rốn rụng sớm sưng đỏ, tím bầm, chảy mủ hoặc máu, mùi hôi; rốn rụng muộn ướt, có mùi hôi, sưng tấy toàn thân đi kèm triệu chứng sốt, kén ăn,….
- Nhiễm trùng tiểu: Da bị vàng và trong cấy nước tiểu có vi trùng.
- Dấu hiệu viêm ruột hoại tử: phân máu, tắc ruột,…
- Dấu hiệu nhiễm trùng niêm mạc: viêm kết mạc, nấm miệng ở vùng lưỡi rồi lan ra các vùng khác,….
4Phương pháp điều trị nhiễm trùng ở trẻ sơ sinh
Sử dụng kháng sinh
Khi phát hiện trẻ có những biểu hiện nhiễm trùng bố mẹ cần áp dụng các pháp đồ kháng sinh phù hợp để điều trị, tùy từng loại bệnh thời gian điều trị là không giống nhau. Hai loại kháng sinh thường dùng là Aminosid và Beta Lactamin.
Khi kháng sinh không không phát huy được hiệu quả với các loại vi khuẩn nguy hiểm, bố mẹ cần đến gặp bác sĩ để được tư vấn phương pháp điều trị phù hợp hơn.
Áp dụng các pháp đồ kháng sinh phù hợp khi trẻ bị nhiễm trùng sơ sinh
Vệ sinh
Khi bị nhiễm trùng sơ sinh trẻ cần phải nằm phòng riêng, hạn chế tiếp xúc và theo dõi đặc biệt để ngăn chặn tình trạng bệnh lý phát triển và xảy ra biến chứng nguy hiểm.
Liệu pháp hỗ trợ
Tùy vào loại bệnh và triệu chứng mà trẻ bị nhiễm trùng sơ sinh cần áp dụng các liệu pháp hỗ trợ để điều trị như thay máu, chống suy hô hấp cấp, chống rối loạn đông máu, cân bằng thân nhiệt, sử dụng thuốc tăng sức đề kháng,….
5Phòng ngừa nhiễm trùng ở trẻ sơ sinh
Phòng ngừa trước sinh
Để phòng ngừa nhiễm trùng sơ sinh trước sinh do lây nhiễm từ mẹ, thì mẹ cần phải thực hiện các biện pháp bảo vệ, ngăn ngừa nhiễm trùng khi mang bầu đó là tiêm phòng uốn ván, viêm gan, Rubella; khám thai định kỳ để phát hiện và điều trị các bệnh do virus, vi khuẩn; đảm bảo chế độ dinh dưỡng trong thai kỳ,….
Thực hiện các biện pháp bảo vệ, ngăn ngừa nhiễm trùng sơ sinh khi mang bầu
Phòng ngừa trong lúc sinh
Nguyên nhân gây ra nhiễm trùng trong lúc sinh thường đến từ điều kiện y tế nghèo nàn. Để phòng ngừa tình trạng này cần đảm bảo vô khuẩn tất cả dụng cụ y tế, nước, khăn; không thăm khám âm đạo với sản phụ khó sinh, vỡ ối sớm; tránh các biến chứng cho trẻ sơ sinh như ngạt, tổn thương vùng đầu và thân trong quá trình sinh.
Phòng ngừa sau sinh
Bố mẹ cũng cần áp dụng các biện pháp phòng ngừa nhiễm trùng sau sinh cho bé dù đã được sinh ra an toàn. Một số biện pháp có thể kể đến như: vệ sinh vật dụng và phòng ốc, vệ sinh thân thể cho bé thường xuyên, vệ sinh tay sạch sẽ với dung dịch sát khuẩn trước và sau khi chăm sóc trẻ.
Áp dụng các biện pháp phòng ngừa nhiễm trùng sau sinh
6Đôi lời từ Đồ Bé Gái
Hiểu về các loại nhiễm trùng sơ sinh và cách phòng ngừa sẽ giúp hạn chế sự xuất hiện của các bệnh lý và những biến chứng nguy hiểm xảy ra. Tốt nhất nên cho trẻ tới các cơ sở y tế gần nhất để được thăm khám và có những kết luận chính xác nhất.
Các bài viết của Đồ Bé Gái/Vũ Trụ Bỉm Sữa chỉ có tính chất tham khảo, không thay thế cho việc chẩn đoán hoặc điều trị y khoa.
Tổng hợp Tạ An Ninh
Kiểm duyệt bởi Trúc Lâm